Waga. 110 g. 4, 36 zł. (39,64 zł/kg) 14,35 zł z dostawą. Produkt: Konserwa wieprzowo-drobiowa EvraMeat Szynka polska trójkąt 110 g. dostawa jutro do 10 miast. 4 osoby kupiły. dodaj do koszyka.
W tym celu trzeba zrobić rozczyn. Aby go przygotować, połącz ciepłe mleko, świeże i pokruszone drożdże, odrobinę cukru i łyżkę mąki. Składniki dokładnie wymieszaj, po czym przykryj i odstaw do wyrośnięcia na 15 minut. W międzyczasie przesiej pozostałą część mąki, aby dodatkowo ją napowietrzyć. Dopiero kiedy rozczyn
Zobacz Konserwa wieprzowina Szubryt Konserwa PRL Mielonka w puszce 300 g w najniższych cenach na Allegro.pl. Najwięcej ofert w jednym miejscu. Radość zakupów i 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji.
Zepsuta szynka jest łatwa do rozpoznania dla każdego. Oto wskazówki mówiące o tym, czy szynka w lodówce się zepsuła. 1. Nieprzyjemny zapach. Jeśli Twój nos, wyczuje nieprzyjemny, siarkowy zapach z szynki, prawdopodobnie jest zepsuta. Zapach ten jest łatwo wyczuwalny i nieprzyjemny. Świeża szynka z kolei powinna pachnieć słono lub
Każdy z artykułów pozostał wyprodukowany bez udziału konserwantów, dodatków smakowych zapewniając naturalność posiłku z niezwykłym smakiem.Skład: kurczak 45,5%, szynka 4,5%, ryż 1%.elementy analityczne: białko 14,38%, surowe oleje i tłuszcze 0,9%, popiół minimalistyczny 0,8%, włókno bezkompromisowe 0,004%, wilgotność 83,30
nonton film spider man no way home extended version. publiczna Świątynia luksusu w siermiężnych czasach – Pewex. (fot. domena publiczna).Szynka konserwowa, kawa naturalna, a nawet piwo w puszce. Niezwykłe rarytasy były na wyciągnięcie ręki. Ale tylko dla tych, którzy, fatygując się do Peweksu, nieśli w portfelu (właściwie: przedsiębiorstwo eksportu wewnętrznego „Pewex ”) to utworzone na początku lat 70. państwowe przedsiębiorstwo handlowe prowadzące detaliczną sprzedaż towarów importowanych. Z czasem zaczęło ono handlować także deficytowymi towarami produkcji odbywała się za dewizy oraz za emitowane od 1 stycznia 1960 przez bank Pekao tzw. Bony towarowe, które odgrywały rolę krajowego odpowiednika dolarów amerykańskich (czarnorynkowy kurs dolara wynosił w końcu lat 60. ok. 70 zł i pod wpływem inflacji wzrósł do 130 zł w 1978 roku, do 380 zł w 1982 roku, do 2400 zł w 1988 roku oraz do 7450 zł w 1989 roku). Argument za wyższością kapitalizmu?Sklepy Peweksu, podobnie jak innej firmy zajmującej się tzw. „eksportem wewnętrznym” – Baltony, stanowiły dla wielu Polaków swoiste okno wystawowe Zachodu, wzbudzając zachwyt oferowanymi czy też raczej „eksponowanymi” tam, a dostępnymi dla zwykłych śmiertelników jedynie w wyjątkowych okazjach, rarytasami w rodzaju szynki konserwowej, kawy naturalnej czy piwa w Maria Różański, lic. CC BY Reklama Pewexu na Wydziale Filologicznym UŁ, ul. Sienkiewicza 21 w Łodzi (fot. Krzysztof Maria Różański, lic. CC BY że wystawy sklepów dewizowych stanowiły w gruncie rzeczy sugestywny argument na rzecz tezy o wyższości kapitalizmu nad socjalizmem, władze nie zrezygnowały z utrzymywania tego typu placówek handlowych, traktując je (zwłaszcza pod koniec lat 70. oraz w latach 80.) jako istotne źródło dopływu deficytowych Peweksu utraciły rację bytu wraz z wprowadzeniem w marcu 1989 nowego prawa dewizowego, legalizującego handel opozycyjna za PRL-u o Peweksie„«Pewex» to jeden z dziwolągów funkcjonowania pieniądza w rozwiniętym społeczeństwie socjalistycznym. Ma on swoich pobratymców prawie we wszystkich krajach demokracji ludowej z ZSRR włącznie, ale ze względu na nasze większe otwarcie na Zachód (co samo w sobie oczywiście jest zjawiskiem pozytywnym) działalność jego przybrała tutaj nie spotykane gdzie indziej lic. CC BY-SA Łódzki mural z reklamą Pewexu (fot. Przykuta, lic. CC BY-SA nie tylko towary pochodzenia zagranicznego, co byłoby jeszcze jako tako zrozumiałe, ale coraz więcej produktów polskich można otrzymać tylko via tzw. eksport wewnętrzny. Okres oczekiwania w spółdzielniach na mieszkanie wydłuża się, ale za dolary dostaniesz klucze nieomal natychmiast. Jeśli zaś nie doczekasz mieszkania, twoja rodzina może ci postawić nagrobek za walutę – inaczej będziesz czekał dwa, trzy lata. […]Zupełne horrendum to sprzedaż poprzez placówki «Pewexu» środków niezbędnych do rozwoju gospodarczego, np. hodowli. Obiegła Polskę anegdotka o chłopie, który chciał sprzedawać kartofle za dolary. Oburzeni klienci wołają milicjanta, na co chłop: «A za co ja inaczej kupię ciągnik, węgiel, cement na budowę chlewni?»”.(W. Jasiński [Jerzy Zieleński], O głupim dowcipie, który zrobiono Ludwikowi Waryńskiemu, „Zapis” 1978, nr 5, s. 145).Źródło:Powyższy tekst ukazał się pierwotnie jako jedno z haseł Abecadła PRL-u. Pozycja autorstwa Zdzisława Zblewskiego została opublikowana nakładem wydawnictwa Znak w 2008 lead, ilustracje wraz z podpisami, wytłuszczenia, podział akapitów oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst poddano podstawowej obróbce obraz życia w komunistycznej Polsce
Jak powstał produkt Konserwa wieprzowa pasteryzowana, szynka z połączonych kawałków mięsa z dodaną wodą firmy Krakus - jakie składniki posłużyły do jego produkcji:mięso wieprzowe z szynki (80%), woda, sól, glukoza, żelatyna wieprzowa, stabilizatory: E451, E452, wzmacniacz smaku: glutaminian monosodowy, przeciwutleniacz: askorbinian sodu, substancja konserwująca: azotyn sodu, Średnia zawartość galarety 25%Wartości odżywcze (%)w 100 g produktuWartość energetyczna 504 kJ / 120 kcalTłuszcz 4,9 gw tym kwasy tłuszczowe nasycone 2,0 gWęglowodany 2,0 gw tym cukry 1,7 gBiałko 17,0 gSól 2,0 gSeler : Może zawieraćZboża zawierające gluten : Może zawieraćMleko : Może zawieraćGorczyca : Może zawieraćSoja : Może zawieraćProducent marki Krakus opisuje Konserwa wieprzowa pasteryzowana, szynka z połączonych kawałków mięsa z dodaną wodą tak:produkt polski, edycja limitowanaKrakusKonserwa wieprzowa pasteryzowana, szynka z połączonych kawałków mięsa z dodaną wodą.Przechowywać w warunkach chłodniczych Po otwarciu przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu 48 godzin. Przechowywać w temperaturze od +2°C do +6°CSpożywać na konserwowaPolskaAnimex Foods Sp. z Morliny 15 14-100 Ostróda Oddział w Szczecinie ul. Pomorska 115 B 70-812 SzczecinAnimex Foods Sp. z Morliny 15 14-100 OstródaPoznaj prawdziwe opinie na temat towaru Konserwa wieprzowa pasteryzowana, szynka z połączonych kawałków mięsa z dodaną wodą firmy Krakus. Poniższe oceny są subiektywne, ale zostały wystawione przez konsumentów, którzy zamówili ten dodać opinię ?Jak dodać opinię?Po doręczeniu Twojego zamówienia, w zakładce "Panel klienta / Oceń produkty" (widocznej w menu po zalogowaniu) zobaczysz pełną listę kupionych przez Ciebie produktów. Przy każdym z nich możesz zamieścić swój komentarz i ocenę.Jerzy Dubiel , 2016-03-16 15:09:25Smakuje raczej jak mielone wieprzowe mięso
Wspominamy PRL jako okres tandety i awaryjnych produktów niskiej jakości. Okazuje się jednak, że nie wszystkie marki PRL były marnej jakości. Ówczesna tradycja produkcji rolnej sprawiała, że wyroby spożywcze były bardzo smaczne i dobrej jakości. Szczególnie wysoką jakością wyróżniały się wyroby na eksport, o których zwykły Polak mógł sobie pomarzyć. Wydaje się, że symbole PRL przeminęły. Co ciekawe, bardzo wiele znanych wówczas marek nadal istnieje. Dowiedz się, jakie popularne marki produktów w PRL nadal istnieją na rynku. Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o PRL. Marki z czasów PRL, które przetrwały do dziś Czasy PRL kojarzą się przede wszystkim z tandetą. System komunistyczny w założeniu miał być rajem na ziemi, gdyż wierzono, że odgórne zarządzanie i kontrolowanie wszystkich aspektów ludzkiego życia zniweluje takie problemy, jak bieda, przestępczość, wojny itp. W praktyce ograniczenie ludzkiej inicjatywy i przedsiębiorczości stworzyło nijakość i bylejakość. Każdy robił tylko to, co musiał i nic poza tym. Tak było nie tylko wygodniej, ale i bezpieczniej. Efektem była produkcja rzeczy niskiej jakości, na przykład sprzęt AGD i RTV, który się nieustannie psuł, czy też awaryjne samochody. Jednak nie wszystko było całkiem złe. Powstały wówczas marki, które były świetnej jakości i które przetrwały do dziś. Niektóre marki, które już nie istnieją, wspominamy z rozrzewnieniem. Nie istnieją już najpopularniejsze gazety w PRL, jak Express Wieczorny, Życie Warszawy, Żyjmy Dłużej, Kobieta i życie itp. Wiele rodzajów sprzętu RTV i AGD odsunęły w niepamięć nowe technologie. Nie ma już pralek wirowych, jak legendarne pralki Frania. Nie ma już magnetofonów szpulowych, czarno-białych telewizorów kineskopowych, czy lampowych odbiorników radiowych. Nikt nie używa dziś syfonów na wodę sodową z nabojami, gdyż wodę gazowaną można dostać w każdym sklepie. Legendarne marki PRL upadły z powodu powstania nowocześniejszych technologii lub dlatego, że producenci nie przetrwali okresu transformacji. Jakie najpopularniejsze marki z czasów PRL przetrwały do dziś: Ludwik, popularny płyn do mycia naczyń, mydło Biały Jeleń, podpaski Bella, zioła Herbapol, mrożonki Hortex, odzież męska Vistula, słodycze: Ptasie Mleczko, batony Prince Polo, cukierki Krówki, Delicje Szampańskie Popularne marki produktów w PRL - legendarne produkty spożywcze Kultowe słodycze i słodkości Co ciekawe, tradycja wyrobów cukierniczych w PRL stała na wysokim poziomie i większość z TOP 10 słodkości PRL nadal istnieje. Nadal możemy smakować PRL-owiskie rarytasy jak: Ptasie Mleczko, Prince Polo, Delicje Szampańskie, cukierki Krówki czy Irysy i lody Bambino. Nadal działają legendarne polskie zakłady cukiernicze Przedwojenna fabryka Wedla została znacjonalizowana i przemianowana na 22 lipca. Z czasów PRL pamiętamy kultowe torciki wedlowskie, pączki Wedla czy cukierki czekoladowe. Obecnie fabryka pod nazwą Wedel należy do japońsko-koreańskiego koncernu Lotte. Jakie legendarne marki żywności z PRL przetrwały do dziś W czasach PRL trudno było o produkty importowane czy luksusowe, jednak jakość zwykłej żywności była zdecydowanie lepsza niż obecnie. Mimo nacjonalizacji i prób kolektywizacji rolnictwa istniała tradycja produkcji rolnej w małych gospodarstwach. Władza ludowa rzucała małym przedsiębiorcom kłody pod nogi, jak się tylko da. Ciężko pracujących sadowników nazywano pogardliwie „badylarzami” i wyśmiewano ich w mediach. Dzięki nim jednak mogliśmy cieszyć się bardziej naturalną i zdrową żywnością. Przedwojenna przetwórnia owocowo-warzywna Tymbark, została upaństwowiona po wojnie. Zaś od 1999 należy do grupy Maspex. Dziś w każdym sklepie widzimy soki i napoje Tymbark. W czasach PRL zioła, soki owocowe i herbaty ziołowe produkowało Zjednoczenie Przemysłu Zielarskiego „Herbapol”. Herbapol nadal istnieje i produkuje zdrową żywność, syropy, suplementy diety itp. Dziś rynek zasypany jest suplementami diety i witaminami. Przetrwały jednak najpopularniejsze w PRL, polskie witaminy Visolvit i Vibovit, w postaci proszku do rozpuszczenia w wodzie. Co ciekawe miały one tak ciekawy, kwaskowy smak, że w czasach PRL wsypywano sobie proszek bezpośrednio do ust, a nawet posypywano nim lody. Do dziś jemy znakomite makarony Lubella. Firma powstała jeszcze w XIX wieku, zaś Po II wojnie przedsiębiorstwo działało jako Państwowe Zakłady Zbożowe. Prócz makaronów Lubella dostarcza kasze, mąki, przekąski i dania na ciepło. Tradycja zagryzania czegoś na spotkaniach znalazła swój wyraz w słynnych słonych paluszkach Lubella, bez których nikt nie wyobrażał sobie spotkania towarzyskiego. Paluszki Lubella istnieją nadal. Tradycja pysznych, polskich wędlin znalazła swój wyraz w marce Krakus. Marka powstała w czasach PRL i została zarejestrowana w USA jako marka polskiej szynki konserwowej na eksport. W Polsce Ludowej szynka konserwowa była marzeniem trudno dostępnym na rynku. Można ją było kupić w Pewexie. Marka Krakus nadal istnieje i oferuje nie tylko szynkę w puszce, lecz także kabanosy, suche kiełbasy, wędzonki i inne. Bar mleczny w Warszawie niedaleko Barbakanu - fot. Ana Paula Hirama lic. CC BY-SA Co ciekawe, nadal istnieją słynne w PRL bary mleczne. W czasach PRL mało kogo ze zwykłych zjadaczy chleba stać było na jedzenie w restauracji. Dlatego też stworzono sieć tanich barów mlecznych, gdzie serwowane były niedrogie dania mączne i mleczne i gdzie stołować się mogli wszyscy, bez względu na zasobność portfela. Niestety bary mleczne odchodzą w niepamięć, zastępowane przez gastronomię fast food. Gdzieniegdzie utrzymują się jednak bary, gdzie nadal można zjeść typowe, polskie dania na bazie mąki i mleka, jak pierogi, naleśniki, kopytka itp. Najpopularniejsze polskie marki RTV i AGD z czasów PRL W czasach PRL mało kto mógł sobie pozwolić na pralkę, lodówkę czy odkurzacz. Aby je dostać, należało polować, zdobywać, zapisywać się na listy kolejkowe i koczować pod sklepem, nawet nocą. W końcu jednak polskie rodziny zaopatrzyły się w te urządzenia, które szanowano, gdyż musiały przetrwać lata. Na rynku PRL dostępny był tylko sprzęt produkcji polskiej, ewentualnie innych demoludów. Jak wyglądało życie w PRL-u Pralki produkowały Zakłady Zmechanizowanego Sprzętu Domowego "Polar" we Wrocławiu. W latach 70. zakłady te rozpoczęły budowę pralek bębnowych na licencji jugosłowiańskiej fabryki Gorenje. W roku 1968 przedsiębiorstwo wyprodukowało pierwszą lodówkę. Od 2006 roku firma została przejęta przez Whirlpool Polska. Pralki małogabarytowe Polar były produkowane do końca XX wieku. Nadal produkowane są lodówki Polar. Nadal istnieje i cieszy się powodzeniem polska marka Amica. Fabryka sprzętu AGD powstała we Wronkach w latach 50. Obecnie firma produkuje kuchnie, okapy, lodówki i zmywarki. Jeśli szukasz więcej ciekawostek, sprawdź także ten artykuł o 10 osobach, które kształtowały opinie Polaków w PRL. Popularne marki produktów PRL - gospodarstwo domowe i odzież Do dziś pamiętamy takie marki z czasów PRL jak szare mydło Biały Jeleń, firmy Pollena czy płyn do naczyń Ludwik. Produkty te można nadal kupić. Dziś mało kto używa szarego mydła, dlatego przedsiębiorstwo nastawiło się na środki czystości i produkty higieniczne hipoalergiczne, jak mydło, płyn do naczyń, płyny do prania itp. Kobiety w czasach PRL miały ogromne problemy z sanitariami. Watę i ligninę coraz trudniej było nabyć w aptekach. Od 1976 Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych (TZMO) zaczęły produkcję podpasek Bella i Donna. Jak wszystko w PRL było je ciężko dostać. Dziś podpaski Bella dostępne są w każdym Rossmanie czy Biedronce. Zastawa stołowa Gerlach w czasach PRL była synonimem luksusu. Sztućce Gerlach dawano na prezenty ślubne lub z ważnych okazji. W domach były starannie przechowywane i wyciągane tylko na święta i specjalne okazje. Firma nadal istnieje. Renomą światową cieszy się marka odzieżowa Vistula, szczególnie koszule męskie tej marki. Po wojnie połączono 4 krakowskie zakłady odzieżowe w Krakowskie Zakłady Przemysłu Odzieżowego. Później dołączono kolejne zakłady i rozpoczęto produkcję odzieży męskiej, głównie na eksport. W 1967 nazwę państwowego przedsiębiorstwa zmieniono na Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Vistula”. Przedsiębiorstwo przetrwało okres transformacji. Po roku 1991 zostało połączone ze spółką Wólczanka a później z W. Kruk Specjalizuje się w wysokiej jakości odzieży męskiej. Istnieje również marka wyrobów jubilerskich Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dla 92,3% czytelników artykuł okazał się być pomocny
1. Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce – ile ma kalorii i składników odżywczych? Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce w 100 gramach posiada wartość energetyczną 167 kcal. Zobacz film: "Jak ograniczyć węglowodany w diecie?" W produkcie znajduje się wiele składników odżywczych, w tym: 20,9 g białka, 0,49 g węglowodanów, 0 g cukrów, 0 g błonnika. Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce ma w 100 g 8,43 g tłuszczów, w tym: 2,81 g tłuszczów nasyconych, 4,06 g tłuszczów jednonienasyconych, 0,90 g tłuszczów wielonienasyconych. W produkcie jest 41,0 mg cholesterolu. 2. Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce – jakie ma witaminy? Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce to produkt zawierający 0 mg witaminy C, 0 µg RAE witaminy A, 0,25 mg witaminy E, 30,0 witaminy D oraz 0 µg witaminy K. Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce zawiera również witaminy z grupy B: 0,96 mg witaminy B1, 0,25 mg witaminy B2, 5,03 mg witaminy B3, 81,8 mg witaminy B4, 0,63 mg witaminy B5, 0,40 mg witaminy B6, 5,00 µg witaminy B9, 0,83 µg witaminy B12. 3. Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce – jakie ma mikroelementy i makroelementy? Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce ma w sobie: 7,00 mg wapnia, 1,07 mg żelaza, 20,0 mg magnezu, 221 mg fosforu, 351 mg potasu. Ponadto w produkcie znajduje się 1,068 mg sodu, 2,32 mg cynku, 0,08 mg miedzi, 0,03 mg manganu i 26,6 µg selenu. 4. Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce - kalorie i wartości odżywcze Kalorie i wartości odżywcze Zawartośćw 100 g Zawartośćw 140 g (1 szklanka) Wartość energetyczna 167 kcal 234 kcal Białko 20,9 g 29,3 g Węglowodany 0,49 g 0,69 g Cukier 0 g 0 g Błonnik 0 g 0 g Tłuszcz 8,43 g 11,80 g Tłuszcze nasycone 2,81 g 3,93 g Tłuszcze jednonienasycone 4,06 g 5,68 g Tłuszcze wielonienasycone 0,90 g 1,26 g Cholesterol 41,0 mg 57,4 mg Witamina C 0 mg 0 mg Pieczona peklowana szynka wieprzowa w puszce (Flickr) polecamy
Wszystko zaczęło się od hitlerowskiego złota. Legendy o poutykanych w rozmaitych miejscach na Dolnym Śląsku nazistowskich skrytkach, wypełnionych złotem, pieniędzmi, biżuterią i dziełami sztuki, od połowy 1945 roku rozpalały wyobraźnię zarówno szarych obywateli, jak i członków peerelowskich elit. fot. National Archives and Records Administration/domena publiczna Część skarbów przywłaszczył sobie Edward Gierek z małżonką. Zdjęcie poglądowe: Wizyta amerykańskiej pary prezydenckiej w Warszawie (grudzień 1977) Bezpieka bardzo szybko wpadła na trop skarbów, które Niemcy mieli podobno ukryć w twierdzy Breslau. Krótko po wojnie zaczęły się intensywne poszukiwania zaginionego majątku hitlerowców. Gra toczyła się o wysoką stawkę – chodziło o kilkadziesiąt ton złota z wrocławskiego skarbca, a także inne bogactwa pozostawione na Ziemiach Odzyskanych przez ich byłych mieszkańców. Złoto dla zuchwałych Chętnych do wzbogacenia się na powojennych łupach nie brakowało, lecz kiedy kolejne tropy okazywały się błędne, partyjni oficjele zaczęli szukać źródeł dodatkowego zarobku gdzieś indziej. Wyróżniał się wśród nich Ryszard Matejewski, wicedyrektor Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, szef departamentu II MSW (kontrwywiadu) i dyrektor generalny ds. SB w resorcie. Jak opisuje go w książce Zaginione złoto Hitlera, która właśnie ukazała się nakładem wydawnictwa Znak Horyzont, Tomasz Bonek: Oczy zawsze mu się świeciły na myśl o złocie. W kraju przecież wciąż było bardzo biednie. Teraz miał możliwość zajęcia się jego poszukiwaniem. A że władza deprawuje, wiemy doskonale z historii i literatury. Matejewski też uległ pokusie. Pragnął złota i biżuterii ze wszystkich możliwych źródeł. Nie pogardziłby niemieckimi skarbami. Od lat 60. do 1971 r. grupa rabunkowa funkcjonariuszy MSW pod wodzą Matejewskiego przeprowadziła na Zachodzie tajną operację i nielegalnie pozyskiwała dewizy i złoto – kradli, dokonywali rozbojów z bronią w ręku, zastraszali, a może i dopuszczali się straszniejszych zbrodni. Oficjalnie pieniądze miały iść na potrzeby wywiadu i kontrwywiadu, w rzeczywistości jednak pracownicy resortu „pożyczali sobie” biżuterię, dolary, niemieckie marki oraz funty szterlingi, a następnie je sprzedawali. Za zdobyte w ten sposób pieniądze zapewniali sobie odrobinę luksusu w siermiężnej peerelowskiej rzeczywistości. Na liście ich zakupów znajdowały się telewizory, kawa i szynka w puszce z Peweksu czy ekskluzywne kosmetyki. Zobacz również:„Meble, mały fiat – oto marzeń szczyt”. O popularnym maluchu, który stał się naszą codziennościąFatalne polskie drogi? 70 lat temu dramatycznie brakowało nie tylko szos, ale i samochodów!Matrioszki Stalina. Czy Polską Ludową rządziły sobowtóry? Kuj „Żelazo”, póki gorące! W końcu wpadli – dzięki donosom „życzliwych” kolegów, którzy również uczestniczyli w procederze, ale (we własnym mniemaniu) zarabiali na nim za mało. Gdy o sprawie zrobiło się głośno, oficerowie MSW w panice ukryli część zagrabionych majątków na terenie swoich ogródków działkowych nad Zalewem Zegrzyńskim (stąd kryptonim całej afery – „Zalew”). Zdało się to jednak na nic. Tomasz Bonek w książce Zaginione złoto Hitlera wylicza: Aresztowano 36 osób, skazano kilka, w tym Ryszarda Matejewskiego – na 12 lat pozbawienia wolności. W ich domach śledczy znaleźli 82 kilogramy złota, ponad 150 tys. dolarów amerykańskich oraz 5 mln złotych. Całość o wartości 40 mln złotych. Pozostali pracownicy „ministerstwa poszukiwania skarbów” dostali kary od 2 lat i 6 miesięcy do 9 lat więzienia. Można by pomyśleć, że takie wyroki zadziałają prewencyjnie. Ale nie, w najmniejszym stopniu nie odstraszyły one chętnych do łatwego zarobku. W połowie lat 80. wybuchł kolejny skandal – tym razem nazwany aferą „Żelazo”. Znów poszło o nielegalne pozyskiwanie funduszy – rzekomo na akcje wywiadowcze, a faktycznie – na zapewnienie sobie przez wysoko postawionych urzędników MSW wygodnego życia w PRL. W tym „szczytnym” celu zaangażowani w akcję gangsterzy byli gotowi posunąć się do wszystkiego. Nawet do morderstwa (choć utrzymywali, że ofiary śmiertelne były niezamierzone). Mirosław Milewski Jak obliczono, ministerialny łup obejmował sto kilogramów złota (głównie biżuterii), dużo kamieni szlachetnych, luksusową odzież, zapalniczki, a także kilkaset kontenerów ze srebrem. Kierujący wówczas I Departamentem MSW Mirosław Milewski tłumaczył później pokrętnie: Była to operacja nietypowa, operacja taka, w której śmierdziało. Stąd trzeba było mieć zgodę określonego wyższego szczebla. Na ogół ja sobie nie przypominam, żeby poza sprawami jakimiś szczegółowymi, operacjami, żeby sekretarz KC czy premier coś akceptował. Więc widocznie uznana była ta sprawa za tej skali, wagi. Brało się to z tego, że wówczas to zapotrzebowanie na pieniądze było wielkie i stąd szukało się wszelkich sposobów. Z jego zeznań wynikało, że część zdobytych na działalności przestępczej skarbów przywłaszczyli sobie przedstawiciele najwyższych władz: Edward Gierek, jego żona Stanisława, Jan Szydlak, Zdzisław Grudzień i inni. Sporo łupów upłynnili też w tajnym sklepiku działającym w budynku ministerstwa w latach 70. szeregowi pracownicy, którzy skradzioną biżuterię i inne precjoza otrzymywali w ramach premii. Ostatecznie przestępczą działalność MSW ukrócono, a Mirosława Milewskiego usunięto z Biura Politycznego KC. PRL – Przestępcza Republika Ludowa Afery „Zalew” i „Żelazo” – choć niewątpliwie najgłośniejsze – bynajmniej nie były jedynymi przypadkami nadużyć w czasach komunizmu. W Ludowej Polsce przestępstwa gospodarcze były na porządku dziennym. Co więcej, również klepiący biedę szarzy obywatele nie byli święci, choć w ich przypadku łatwiej chyba o zrozumienie motywów kryminalnego postępowania. Mirosław Romański podsumowuje: Zjawisko afer, nadużyć, przestępstw gospodarczych widoczne w życiu społecznym przez cały okres PRL istniało praktycznie na każdej płaszczyźnie. Obejmowało wiele osób z różnych grup społecznych – od czołowych decydentów państwowych, poprzez lokalnych przywódców, szefów zakładów pracy, prezesów spółdzielni, a także osób w żaden sposób niezwiązanych z partią. Dla tych, którzy sprawowali władzę, stanowisko umożliwiało załatwienie wielu spraw, toteż bardziej lub mniej sprytnie to wykorzystywali, niejednokrotnie narażając się prawu. Z kolei dla zwykłych obywateli, którym żyło się w PRL na ogół ciężko, możliwość dodatkowego przychodu była jak najbardziej pożądana. Stąd rosnąca spekulacja, handel dewizami, sprowadzanie dóbr materialnych z Zachodu. O skali zjawiska najlepiej świadczy fakt, że według oficjalnych danych Prokuratury Generalnej tylko w 1980 roku aż około tysiąc skierowanych do sądów aktów oskarżenia dotyczyło różnego rodzaju afer gospodarczych. Objęły one 3,4 tysiąca osób, z czego jedna trzecia piastowała wysokie funkcje kierownicze. W 491 przypadkach oskarżeni byli podejrzewani o zabór mienia o wartości powyżej 200 tysięcy złotych, 51 spraw dotyczyło łapówkarstwa powyżej 100 tysięcy złotych, a 159 – tzw. niegospodarności. W kolejnym roku prowadzono śledztwa przeciwko czterem ministrom, siedmiu wiceministrom oraz siedmiu sekretarzom KW PZPR. Jak widać Gomułka, który jeszcze w latach 60. (przy okazji afery mięsnej, w związku z którą aresztowano ponad 400 osób) twierdził, że „wystarczy powiesić kilku aferzystów, a zapanuje porządek”, mocno się przeliczył… Bibliografia: Afera „Żelazo” w dokumentach MSW i PZPR, oprac. Witold Bagieński, Piotr Gontarczyk, IPN 2013. Tomasz Bonek, Zaginione złoto Hitlera, Znak Horyzont 2020. Jerzy Morawski, Złota afera, Świat Książki 2007. M. Romański, Afery i nadużycia gospodarcze. Przyczynek do badań nad przestępczością w PRL, „Studia z historii społeczno-gospodarczej” t. XII, 2013.
szynka w puszce prl
